Urodziny, ślub, rocznica, święta. Powszechnie przyjętym zwyczajem stało się obdarowywanie najbliższych osób upominkami podczas obchodzonych uroczystości. Nie mniej jednak bywają sytuacje w których otrzymany prezent może podlegać podatkowi, zwłaszcza w przypadku otrzymania upominku o wysokiej wartości rynkowej.
Podatek ten określany jest na podstawie Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm. znanym powszechnie jako podatek od spadków i darowizn.
Jaka jest różnica pomiędzy darowizną a spadkiem? Oraz kto i kiedy ma obowiązek zapłacenie podatków od dób otrzymanych tą drogą?
Darowiznę z prawnego punktu widzenia postrzega się jako czynność zobowiązującą, prawną mającą skutek rzeczowy. Jest to akt szczodrości mający na celu nieodpłatne wzbogacenie majątkowe lub osobiste osoby obdarowanej z jednoczesnym wykluczeniem uzyskania ekwiwalentu za świadczenie dla darczyńcy.
Spadkiem nazywany ogól praw i obowiązków jakie spadkodawca w chwili śmierci przekazuje na rzecz spadkobierców. Najczęściej spadek odbywa się w drodze dziedziczenia dóbr oraz nabycia praw przez osoby najbliższe, nie mniej jednak nie jest wykluczone dziedziczenie ich przez osoby zewnętrzne, niespokrewnione ze spadkodawcą.
W przypadku otrzymania darowizny podatnik na podstawie sporządzonych trzech grup podatkowych może sam określić, do której grupy zaliczana jest otrzymana darowizna, czy zobowiązany jest zapłacić podatek od otrzymanego prezentu, czy wręcz przeciwnie jest z tego podatku zwolniony. Grupy określane zostały na podstawie stopnia pokrewieństwa oraz wartości rynkowej otrzymanej darowizny.
I grupa podatkowa
Pierwsza grupa podatkowa to najbliższa rodzina. Jeżeli w przeciągu ostatnich 5 lat nie otrzymaliśmy darów, których łączna wartość przekracza 9 637 zł jesteśmy zwolnienie z płacenia podatku od otrzymanych darowizn.
Wymieniona kwota odnosi się do jednego krewnego, tak więc w momencie w którym przykładowo wnuk otrzymuje od babci samochód o wartości 8 000 zł a następnie od dziadka komputer za 3 000 zł nie jest on zobowiązany do zapłacenia podatku od darowizny. Pomimo, że dziadkowie są małżeństwem względem prawa postrzegane są jako dwoje niezależnych darczyńców.
Jeżeli poinformujemy Urząd Skarbowy o darowiźnie w przeciągu 6 miesięcy od jej otrzymania jesteśmy zwolnieni z podatku od najbliższej rodziny.
W I grupie podatkowej znajdują się:
• małżonek,
• rodzice,
• dziadkowie,
• dzieci,
• wnuki,
• rodzeństwo,
• ojczym, macocha,
• pasierb, pasierbica,
• zięć, synowa,
• teściowie.
II grupa podatkowa
Zasada jest podobna jak w przypadku I grupy podatkowej. Wartość darowizn z ostatnich pięciu lat nie przekraczająca wartości 7 267 zł nie podlega opodatkowaniu. W II grupie podatkowej znajduje się dalsza rodzina tj.:
• rodzeństwo rodziców,
• potomstwo rodzeństwa,
• potomstwo i małżonkowie pasierbów,
• małżonkowie rodzeństwa,
• rodzeństwo małżonków,
• małżonkowie rodzeństwa małżonków,
• małżonkowie innego potomstwa.
III grupa podatkowa
Do trzeciej i ostatnie grupy podatkowej znajdziemy dalekich krewnych, którzy nie zaliczają się ani do pierwszej, ani do drugiej grupy podatkowej, oraz osoby niespokrewnione.
Podobnie jak w założeniu dotyczącym grupy pierwszej i drugiej zwolnieni z podatku jesteśmy kiedy łączna wartość darowizn z ostatnich 5 lat nie przekroczyła kwoty 4 902zł.
W przypadku wyceny otrzymanych darowizn należy pamiętać, że nie jest wymagane przedstawienie ile dokładnie dany prezent kosztował. Przyjęte zostało, że wartość darowizny określa się na podstawie ceny rynkowej za jaką dane dobro można nabyć. Nie mniej jednak należy pamiętać, że naczelnik urzędu skarbowego ma prawo zakwestionować podaną wartość dobra jeżeli uzna, że np. została ona celowo zaniżona.
